درباره نگهداری دراز مدت سیب زمینی
یکی از علتهای مهم از بین بردن 1700 تن سیب زمینی ، علاوه بر واریته سیب زمینی ، عدم وجود انبار نگه داری دراز مدت بوده است.این اولین بار نیست که سیب زمینی بدلیل عدم وجود انبار از بین برده می شود. قبلاً نیز در سال های 84 و 87 در حدود 2500 تن سیب زمینی به دلیل فاسد شدن از بین برده شده است.
در کشور ما به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و رشد جمعیتی و اخیراً به دلیل کمبود آب، برای خود کفایی و امنیت نسبی غذایی چاره ای جز گسترش کشت سیب زمینی وجود ندارد.در یک هکتار زمین در مدت 50 روز می توان حداقل 20 تن سیب زمینی تولید کرد. در همان زمین در مدت زمان بسیار طولانی تر با بهترین اقدامات به زراعی و آبیاری می توان تنها 10 تن گندم تولید کرد.
از یک متر مکعب آب با کاشت سیب زمینی می توان در حدود 6000 کیلو کالری انرژی غذایی مرغوب تولید کرد. با همین مقدار آب در صورت کاشت برنج یا گندم می توان تنها در حدود 2000 کیلو کالری غذا تولید نمود.
نکته اما اینجاست که گسترش کاشت سیب زمینی در صورت عدم وجود انبار نگهداری دراز مدت ، همچنانکه اخیراً اتفاق افتاد ، خود به معضل اقتصادی و اجتماعی تبدیل می شود.
نتیجه: گسترش کشت سیب زمینی برای کشور ما ناگزیر است ولی همراه با آن باید ساخت انبار فنی سیب زمینی مدرن که بتوان سیب زمینی با واریته مناسب را تا حدود9 تا 10 ماه با حفظ کیفیت خوراکی و فرآیندی نگه داشت ضرورت تام دارد.
2- نگه داری دراز مدت و به حداقل رساندن ضایعات سیب زمینی
2-1- برداشت و حمل و نقل
به طور کلی کیفیت نهائی سیب زمینی پس از نگهداری بوسیله واریته، نحوه برداشت و حمل و نقل و نیز تکنولوژی انبار تعیین می شود.
آمار نشان می دهد که ضایعات در اثر برداشت و پر و خالی کردن نامناسب انبار در حدود15% است.بنابراین تکنولوژی مدرن برداشت و حمل پس از برداشت و نیز پر و خالی کردن انبار شرط اول به حداقل رساندن ضایعات می باشد.
2-2- خشک کردن
اولین مرحله پس از قراردادن در انبار ، خشک کردن سیب زمینی بلافاصله پس از ورود است.رطوبت بیش از حد عمر نگهداری را پایین می آورد.
2-3- جداکردن سیب زمینی و ترمیم آسیب ها
آلودگی هایی که ممکن است در مزرعه اتفاق افتاده باشد امکان نگه داری دراز مدت را از بین می برد. در نتیجه اولین مرحله جدا کردن سیب زمینی های آلوده است.
پس از خشک کردن سیب زمینی ، عملیات ترمیم آسیب ها به کمک هوادهی و کاهش مقدار co₂ موجود در فضا و نگه داری در درجه حرارت معین در فضای انبار در مدت حدود یک ماه صورت می گیرد.
2-4- نگه داری دراز مدت
سیب زمینی محصول تازه است و بلافاصله پس از برداشت شروع به پیر شدن طبیعی می کند. انبار فنی کمک می کند که فرآیند پیر شدن تا آنجا که ممکن است به تاخیر افتد.
پس از اتمام عملیات خشک کردن و ترمیم آسیب ها نگه داری دراز مدت سیب زمینی (تا حدود 9 ماه یا بیشتر) شروع می شود.بدین منظور بسته به مورد مصرف نهایی سیب زمینی (بذری، تازه خوری،فرنچ فرایز،چیبس ...) باید درجه حرارت فضای انبار سیب زمینی را تنظیم نمود.
همچنین ترکیب بهینه درجه حرارت ،رطوبت نسبی و مقدار co₂ موجود درفضا نگه داری دراز مدت را تضمین میکند.
برای انجام موفق فرآیند های بالا موارد زیر ضروری است.
1- انبار با ساختمان مناسب عایق شده و با ارتفاع مناسب و نیز تمهیدات لازم برای هوادهی کافی توده سیب زمینی
2- سیستم پر و خالی کردن انبار برای جلوگیری از آسیب مکانیکی به سیب زمینی
3- سیستم هوادهی و تخلیه هوای انبار به منظور کنترل رطوبت نسبی و مقدار co₂
4- سیستم تنظیم درجه حرارت انبار
5- سیستم کامپیوتر و نرم افزار پیشرفته به منظور مدیریت ترکیبی و همزمان بهینه تمام عوامل بالاو نیز ایجاد امکان تغییرات اتوماتیک لازم در پارامتر های مذکور در اثر تغییر شرایط محیط بیرون و داخل
شرکت Tolsma از هلند با تجربه بیش از 60 سال در زمینه طراحی و اجرای سیستم های نگه داری دراز مدت سیب زمینی امروزه یکی از پیشرفته ترین شرکتها در جهان در این زمینه می باشد.
شرکت Tolsma دارای نمونه های اجرا شده بسیار زیاد در هلند ، فرانسه ،بلژیک ، آلمان ، انگلیس ، کشور های اسکانیاوی و لهستان می باشد.
در سال های اخیر با گسترش کشت سیب زمینی به خارج از اروپا و آمریکا شرکت Tolsma انبار های متعدد با ظرفیت های 000/30 تا 000/100 تن در کشورهای عربستان ، ترکیه ، چین ، و روسیه اجرا نموده است.
اخیراً شرکت Tolsma قراردادی برای اجرای انبار فنی سیب زمینی به ظرفیت 000/30 تن قابل گسترش تا 000/50 تن با شرکت مزمز امضاء نموده است.
|